24 Ekim, 2006

İSTANBUL’U AYAKTA TUTAN YAPITLAR

DİKİLİ TAŞLAR
Tarıh boyunca önemli binlerce mimarı yapının merkezi olan İstanbul’da birçok yapı yıkıldı, yandı veya unutuldu kimi yapılar ise günümüze kadar önemini korudu.Yazımızın konusunu oluşturan dikili taşlar da İstanbul’u İstanbul yapan önemli yapıtaşlarını oluşturuyor. Döneminde inşaa edildiği bölgenin önemli bir zafer simgesi olan dikili taşların günümüze kadar kalanları kadar bir o kadarının zamana yenik düşüp yok olduğunu söyleyebiliriz. Her yapılan dikili sütun bir başarıyı simgelemekteydi veya yaptıran imparatorun güc simgesini temsil etmekteydi. Bu nedenle İstanbul’a damgasını vuran dikili taşların hangi nedenlerle dikildiğini ve hangi özellikleriyle İstanbul için bir değer oluşturduklarını araştırdık.
KIZ TAŞI:
Günümüzde Fatih sınırları içerisinde yer alan Kız Taşı M.S 452 yılında Markianos adına dikilmiştir. Yaklaşık olarak 10 metre yüksekliğinde olan Kız Taşı, granit taşından yapılmıştır. Bu taşın üstünde İmparator Marsiyen’in (M.S 450-457) heykeli bulunmaktaydı.Üzerinde kabartmalar bulunan bu taşın kabartmaları bugün silik bir şekilde de olsa hala gözükmektedir. Kaidenin bir yanında çelenk taşıyan iki zafer tanrıçası görülmektedir. Motiflerin yanında latince yazılar olmasına rağmen maalesef günümüze kadar korunamamıştır. Bu taşın efsanesine göre Bizans döneminde günahkar genç kızlar, taşın önünden geçerken taş hafifçe eğilerek o kızları işaret edermiş. Tarihi eser Türk döneminde Kız Taşı olarak da anılmaya başlanmıştır.



GOTLAR SÜTUNU:
İstanbul’un en eski sütunlarından bir tanesi olan Gotlar sütunu 3. yüzyılda Sırbistan’ın Nis şehrinde kazanılan zafer adına dikilmiştir. Roma dönemi eserlerinden birini oluşturan sütun, Topkapı Sarayının dış bahçesinde, Gülhane Parkı’nın Sarayburnu girişinde yer almaktadır. Yaklaşık 15 metre yüksekliğindeki bu sütun hiç değişikliğe uğramadan günümüze kadar kalabilmiştir. Sütunun üst tarafındaki başlık bölgesi ise döneminin özelliğini taşıyan korint üslubunda kartal arması ile süslüdür. Bazı tarihçilere göre sütunun tepesinde şehrin kurucusu olan Byzas’a ait bir heykel bulunmaktaydı. Sütunda yazılı Latince kitabede Gotlara karşı kazanılan zaferden bahsedildiğinden yapı Gotlar sütunu diye anılmaya başlamıştır. Günümüzde bu kitabe güçlükle okunabilmektedir. Sütunun dikildiği alan döneminin önemli merkezlerinden bir tanesini oluşturduğu için abide buraya dikilmiştir. Yaklaşık olarak 1700 yıldır yerinde duran abide günümüzde ağaçların arasında saklanmış bir vaziyette hala dimdik ayakta durmaktadır.
ARCADİUS SÜTUNU:
1. Theodosius’un Gotlar’a karşı kazandığı zaferleri anıtsal eserlerle simgelemek isteyen İmparator Arcadius ( M.S 395- 408 ) İstanbul’un yedinci tepesi olan Kurutepe’ye Arcadius Forumu’na çelenk motifli bir kaide üzerine bu sütunu diktirmiştir. Sütun 2. Thedosius ( M.S 408- 450 ) döneminde tamamlanabilmiştir. Sütunun üstüne Arcadius heykeli dikilmiştir. İstanbul’un 543 yılında geçirdiği depremde heyekelin kolu kopmuştur. Sütun tek ve aynı taştan yapılmış gibi gosterilmek istenmis fakat mimari olarak birbirine gecirilmis taslardan olusturulmustur. Yaklaşık 47 metre yüksekliğindeki sütun 4 metre çapındadır. Sütunun içersinde 223 basamaklı bir merdiven ve sütunun üst tarafında bir balkon bulunmaktaydı. Haseki Kadın Sokağında varlığını korumaya çalışan sütun günümüzde bir taş yığını görünümündedir.

4 Comments:

Anonymous Adsız said...

hiçbir işime yaramadı insan 10 tane yazar ama işte bunu yazanda akıl yok

6:48 ÖS  
Anonymous Adsız said...

hiç işime yaramadı insan 10 tane yazar ama işte bunu yazanda akıl yok

6:49 ÖS  
Anonymous Adsız said...

bok gibi

6:50 ÖS  
Anonymous Adsız said...

Who knows where to download XRumer 5.0 Palladium?
Help, please. All recommend this program to effectively advertise on the Internet, this is the best program!

5:24 ÖÖ  

Yorum Gönder

<< Home